ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သစ္ေတာဖုံးလႊမ္းမႈ ေလ်ာ့က်လာျခင္း၌ အေရအတြက္သာမက အရည္အေသြးပါ ေလ်ာ့က်လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သစ္ေတာဖုံးလႊမ္းမႈသည္ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္ တြင္ ၆၆ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ရွိခဲ့ရာမွ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ၅၂ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ က ဆင္းခဲ့ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၇၅ ႏွစ္အတြင္း သစ္ေတာဖုံးလႊမ္းမႈ ၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ဆုံး႐ႈံးခဲ့သည္။ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္မွ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ အတြင္းတြင္လည္း သစ္ေတာဖုံးလႊမ္းမႈမ်ား ဆက္လက္ေလ်ာ့က် လာခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ျမန္မာ့ သစ္ေတာမ်ားတြင္ ကြၽန္းပါ၀င္မႈေလ်ာ့ နည္းလာခဲ့ၿပီး ေစ်းကြက္၀င္မႈနည္း ပါးေသာသစ္ပင္အမ်ဳိးအစားမ်ား၊ ခ်ဳံပင္မ်ား စသည္တို႔သာ အမ်ားစုက်န္ရွိကာ သစ္ေတာျပဳန္းတီးျခင္းဟု ဆုိႏိုင္ သကဲ့သို႔ သစ္ေတာအရည္အေသြး က်ဆင္းျခင္းလည္း ျဖစ္ေနပါသည္။
တစ္ခ်ိန္က သစ္ေတာစိမ္းစိမ္းေတြ
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ထူးျခားေသာ ေရေျမအေနအထား၊ သဘာ၀ သယံဇာတမ်ားေၾကာင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ၌သာမက အာရွႏုိင္ငံမ်ားအၾကားတြင္ပါ သဘာ၀အေနအထားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထိပ္ဆုံး၌ရွိခဲ့ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသ မွလြဲ၍ ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးအမ်ားစုတြင္ သစ္ေတာမ်ား ဖုံးလႊမ္းမႈ အားေကာင္းခဲ့သည္။ အပူပုိင္းေဒသ အျမဲစိမ္းေတာ၊ ရြက္ျပတ္ေရာေႏွာေတာ၊ ေတာေျခာက္၊ အင္တုိင္းေတာ၊ ေတာင္ေပၚႏွင့္ သမပုိင္းေဒသအျမဲစိမ္းေတာ၊ ဒီေရေတာ၊ ပင္လယ္ကမ္းေျခ ေဒသႏွင့္ သဲေသာင္ေတာ၊ ရႊံ႕ႏြံေတာ စသည္ျဖင့္ သစ္ေတာအမ်ဳိးအစား စုံလင္စြာရွိေနၿပီး ႏုိင္ငံသစ္ေတာ ဧရိယာ၏ အမ်ားဆုံးျဖစ္သည့္ သစ္ေတာအမ်ဳိးအစားမွာ ကြၽန္း၊ ပ်ဥ္း ကတိုးစသည္တို႔ ပါ၀င္ေပါက္ေရာက္သည့္ ရြက္ျပတ္ေရာေႏွာေတာ ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ကြၽန္းသစ္သည္ ကမၻာတြင္ထင္ရွားၿပီး အျခားေသာ ေစ်းကြက္၀င္သစ္ အမ်ဳိးအစားမ်ား လည္းရွိေနသည္။
သစ္ပင္သစ္ေတာေပါမ်ားေသာ ႏုိင္ငံအျဖစ္မွ သစ္ေတာဖုံးလႊမ္းမႈ ေလ်ာ့က်သည့္ ႏုိင္ငံအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိလာျခင္းတြင္ ယင္းကဲ့သို႔ ထင္ရွားျခင္းကလည္း အေၾကာင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
အင္ဒိုနီးရွားမွာ သစ္ခုတ္တာ ႏွစ္ႏွစ္ ရပ္ဆုိင္းလိုက္ပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာလည္း လက္ရွိ အေနအထားေတြအရ သစ္ခုတ္တာ၊ သစ္ထုတ္လုပ္တာေတြကုိ အခ်ိန္ကာလ အကန္႔အသတ္တစ္ခု သတ္မွတ္ၿပီး ရပ္ဆိုင္းသင့္ပါၿပီ . . . |
သစ္ပင္သစ္ေတာမ်ား စိမ္းလန္းစြာ တည္ရွိျခင္းတြင္ ေကာင္းက်ဳိးအေနျဖင့္ ရာသီဥတုကို သမမွ်တေအာင္ ျပဳျပင္ေပးႏုိင္ျခင္း၊ လူေနမႈအတြက္ တစ္ဖက္တစ္လမ္းမွ အေထာက္အကူျပဳျခင္း၊ ဇီ၀မ်ဳိးစုံမ်ဳိးကြဲတို႔ကို ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ျခင္း စသည္တို႔ ပါ၀င္ေနပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း စီးဆင္းေနေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားစြာ၏ ေရေ၀ ေရလဲေဒသတို႔ကို သစ္ေတာမ်ားက ထိန္းသိမ္းေပးထားႏုိင္သည္။ စက္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား၊ စြမ္းအင္ကုိ အသုံးျပဳရာမွ ထြက္ရွိလာေသာ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ ဆိုက္တို႔ကိုလည္း စုပ္ယူေပးထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ပင္ သစ္ပင္သစ္ေတာ စိမ္းစိုေသာေဒသမ်ားသည္ ရာသီဥတုေအးျမမႈတြင္ ထင္ရွားခဲ့ၿပီး တစ္ႏုိင္ငံလုံးအေနျဖင့္လည္း သစ္ေတာဖုံးလႊမ္းမႈ အားေကာင္းခဲ့စဥ္က ရာသီဥတု အစြန္းေရာက္ပူျပင္းမႈကို မၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။
ဘယ္အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ သစ္ေတာျပဳန္းလာသလဲ
သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚရျခင္းတြင္ လူေနမႈအတြက္ ေနရာ ႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေျမမ်ားတိုးခ်ဲ႕ျခင္း၊ ထင္း၊ မီးေသြးအတြက္ အသံုးျပဳျခင္း၊ သစ္ ကုိ စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ပုစြန္ကန္မ်ား တိုးခ်ဲ႕ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေတာမီးေလာင္ျခင္း အစရွိသည္တုိ႔ ပါ၀င္ေနသည္။ ယင္းအနက္ အဓိကအက်ဆုံး မွာသစ္ကုိ စီးပြားေရးအတြက္ အလြန္ အကြၽံ ထုတ္လုပ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
သစ္ထုတ္လုပ္ျခင္းတြင္ တရား၀င္ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ တရားမ၀င္လမ္းေၾကာင္းမွ ထုတ္လုပ္တင္ပုိ႔ျခင္း ရွိေနၿပီး သစ္ေတာျပဳန္းတီးျခင္း၌ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းျဖစ္လာသည္။ ယခင္က သစ္ပင္သစ္ေတာမ်ား ဖုံးလႊမ္းခဲ့ေသာေဒသမ်ားတြင္ သစ္ပင္ႀကီးမ်ား ေတြ႕ရွိရမႈ နည္းလာခဲ့သည္။
“သစ္ေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ထဲ ကို ေန႔တိုင္း ပို႔ေနတာပဲ။ ကားေတြ နဲ႔ ေန႔တိုင္းနီးပါးပို႔ေနတာပါ။ တရား ၀င္ပုိ႔သလား၊ တရားမ၀င္ ထုတ္ေနသလားေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး”ဟု ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွ ေလ့လာသူ ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာ ၾကားသည္။
“ျမန္မာေလာက္ သယံဇာတေပါတာ အာရွမွာမရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အားလုံးျပံဳ ေနတာ။ သစ္ေတာ၊ သယံဇာတေတြ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေလ်ာ့ပါးလာတယ္။ အက်ဳိးအျမတ္ရတဲ့ သူကေတာ့ လူနည္းစုပဲ။ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္လို႔ ခံစားရေတာ့ လူအမ်ားစုျဖစ္ေနတယ္” ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္တစ္ဦးက ဆိုပါသည္။
သစ္ေတာျပဳန္းတီးလို႔ သက္ေရာက္လာတာေတြ
သစ္ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်ျခင္းသည္ သဘာ၀သယံဇာတအားျဖင့္ ဆုံး႐ႈံးနစ္နာမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေစၿပီး စိမ္းလန္းမႈေလ်ာ့က်လာေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈမ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚေနသည္။ ယခင္က ေအးျမခဲ့ေသာ ေဒသတို႔တြင္ ပူျပင္းမႈမ်ား ရွိလာသည္။ မုိးရြာသြန္းရက္တို႔ ေလ်ာ့နည္းလာသည္။
၁၉၇၈ ေနာက္ပုိင္း ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံ၌စတင္ သိသာလာၿပီး ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ေနာက္ ပုိင္းတြင္မူအေဖာက္ျပန္ဆုံးေသာ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။
“ရာသီဥတု ပူေႏြးေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ မုိးေခါင္မႈေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အထူးသျဖင့္ သီးႏွံထြက္ႏႈန္းေတြ က်ဆင္းလာတယ္။ ဒါရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲကေတာ့ စားနပ္ရိကၡာမလုံ ေလာက္မႈေတြ ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။ ေရရွားပါးမႈကိုလည္း အခုေနာက္ပုိင္း ၾကံဳလာရတယ္။ ငါးဖမ္းရခက္ခဲလာတယ္။ စားက်က္ရွားပါးလာတယ္။ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြလည္း ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ၾကံဳလာရပါတယ္”ဟု Dear Myanmar အဖြဲ႕မွ ေဒၚႏုႏုရီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“အခုေနာက္ပုိင္း မုိးက ရြာရင္လည္း ရြာပုံမမွန္ေတာ့ဘူး။ ေနရာကြက္ၿပီး မုိးႀကီးတာေတြ၊ စုၿပီးရြာ တာေတြရွိလာတယ္။ ျမစ္ေတြမွာ အထက္ပုိင္းေဒသနဲ႔ ျမစ္ပတ္၀န္းက်င္ တစ္ေလွ်ာက္ သစ္ပင္ေတြနည္းလာေတာ့ မိုးေရကုိ ထိန္းသိမ္းႏုိင္မႈေတြ က်လာၿပီး လွ်ပ္တစ္ျပက္ေရႀကီးမႈ ေတြျဖစ္လာတယ္”ဟု Myanmar Climate Change Watch မွ ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္က ေျပာပါသည္။
သစ္ေတြခုတ္တာ ရပ္ဖို႔လိုေနၿပီ
သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီးလာျခင္း၊ စိမ္းလန္းမႈ ေလ်ာ့က်လာျခင္း၏ အဓိကအေၾကာင္းရင္းသည္ သစ္ကုိစီးပြားျဖစ္ အလြန္အကြၽံ ထုတ္လုပ္ျခင္းျဖစ္ေနသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမၻာေပၚတြင္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ မ်ားျပားသည့္ႏုိင္ငံမ်ား၌ အပါအ၀င္ျဖစ္ေနၿပီး ဘရာဇီးလ္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပုိင္တို႔ၿပီးပါက နံပါတ္(၄)ေနရာ တြင္ရွိေနသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ျပည္ပသို႔ သစ္တင္ပုိ႔ရာတြင္ သစ္ကုန္ၾကမ္း(သစ္လုံး)မ်ားကိုသာ အဓိက တင္ပုိ႔လ်က္ ရွိၿပီး ကြၽန္းႏွင့္ ပ်ဥ္းကတိုးမွာ ျပည္ပသို႔ အဓိကတင္ပို႔ရသည့္ သစ္အမ်ဳိးအစားမ်ားျဖစ္သည္။
ျပည္ပသို႔ ႏွစ္စဥ္ ကြၽန္းသစ္ တန္ခ်ိန္ ႏွစ္သိန္းနီးပါးႏွင့္ သစ္မာ တန္ခ်ိန္ ခုနစ္သိန္း၀န္းက်င္ကို တင္ပို႔လ်က္ရွိၿပီး ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း ကြၽန္းႏွင့္ ပ်ဥ္းကတိုး သစ္ကုန္ၾကမ္းမ်ားကို အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ အမ်ားဆုံး တင္ပို႔ခဲ့သည္။
“အင္ဒိုနီးရွားမွာ သစ္ခုတ္တာ ႏွစ္ႏွစ္ ရပ္ဆုိင္းလိုက္ပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာလည္း လက္ရွိ အေနအထားေတြအရ သစ္ခုတ္တာ၊ သစ္ ထုတ္လုပ္တာေတြကုိ အခ်ိန္ကာလ အကန္႔အသတ္တစ္ခု သတ္မွတ္ၿပီး ရပ္ဆိုင္းသင့္ပါၿပီ”ဟု Weekly Eleven News Journal မွ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ကိုေ၀ၿဖိဳးက ေျပာၾကားသည္။
“ထုိင္း၊ တ႐ုတ္က သစ္ေတာ ဥပေဒတင္းက်ပ္ပါတယ္။ သစ္လိုခ်င္ရင္ေတာ့ ျမန္မာက လာယူတာပဲ။ သားစဥ္ေျမးဆက္အတြက္ ေတြးၿပီး လုပ္ေစခ်င္တယ္”ဟု ျမန္မာငွက္ႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး အသင္းမွ ဥကၠ႒ဦးစိုးညြန္႔ကေျပာပါသည္။ FAO မွ ထုတ္ျပန္မႈမ်ားအရ အာရွႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕၏ သစ္ေတာ အေျခအေနတြင္ ျမန္မာ၊ လာအိုႏွင့္ ထိုင္း ႏုိင္ငံတို႔သည္ သစ္ေတာဧရိယာမ်ား ႏွစ္စဥ္ေလ်ာ့နည္းလ်က္ရွိၿပီး အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတို႔မွာ သစ္ေတာဧရိယာမ်ား ႏွစ္စဥ္တုိးတက္ေနသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ၁ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ႏွစ္စဥ္သစ္ေတာဆုံး႐ႈံးမႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ ၁ ဒသမ ၂ ရာခိုင္ ႏႈန္းျဖင့္ ႏွစ္စဥ္သစ္ေတာဧရိယာ တိုးတက္မႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနသည္။
စိမ္းလန္းဖို႔ သစ္ပင္စိုက္ပါ
လာမည့္ ဇြန္လသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ မိုးရာသီ သစ္ပင္စိုက္ပ်ဳိးေရး စတင္ေသာလျဖစ္သည့္အျပင္ ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႔မွာလည္း သစ္ပင္စိုက္ပ်ဳိးေရးေန႔ ျဖစ္ပါသည္။ ဇြန္လ ၁ ရက္ ေန႔မွ အစျပဳကာမုိးရာသီတစ္ေလွ်ာက္ သစ္ပင္မ်ားကို ႏွစ္စဥ္လိုပင္ စိုက္ပ်ဳိးၾကမည္ျဖစ္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာမွ စိုက္ပ်ဳိးမႈမ်ားရိွသကဲ့သို႔ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား မွတစ္ႏုိင္တစ္ပုိင္ စိုက္ပ်ဳိးမႈမ်ားလည္း ရွိမည္ျဖစ္သည္။
နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ သစ္ပင္ႀကီးမ်ားစြာ ဆုံး႐ႈံးသြားခဲ့ရသည့္ ရန္ကုန္ႏွင့္ ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီးတို႔ တြင္လည္း မုန္တုိင္းၿပီးေနာက္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္လာရကာ သစ္ပင္စိုက္ပ်ဳိးမႈမ်ား အေပၚ awareness လည္း ပုိမိုလာခဲ့သည္။
“သစ္ပင္စိုက္တယ္ဆိုတာ ရာသီဥတုကုိလည္း သမမွ်တေအာင္ ထိန္းညႇိေပးတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိလည္း ထိန္းသိမ္းရာေရာက္တယ္။ ဒါ့အျပင္ ၿမိဳ႕အဂၤါရပ္နဲ႔ အညီစိမ္းလန္း လွပမႈကို ရည္ရြယ္ၾကပါတယ္”ဟု ဦးစိုးညြန္႔က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“သစ္ပင္တစ္ပင္ စိုက္တာနဲ႔ ရွိၿပီးသား သစ္ပင္တစ္ပင္ကုိ ထိန္းတာတန္ဖိုးခ်င္းမတူပါဘူး။ ကာဗြန္ကုိ စုပ္ယူမႈခ်င္းမတူဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရွိၿပီးသား သစ္ပင္စိုက္တာကစိုက္သ လို သစ္ပင္ေတြကို ထိန္းတာကေတာ့ အေကာင္းဆုံးပါပဲ”ဟု FREDA မွ ဒုဥကၠ႒ ဦးအုန္းက ဆိုပါသည္။
လာမည့္ မုိးဦးရာသီတြင္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အေနအထားႏွင့္ သစ္ပင္မ်ားစိုက္ပ်ဳိးမႈ လုပ္ေဆာင္သကဲ့သို႔ပင္ မူလရွိၿပီးျဖစ္သည့္ သစ္ပင္သစ္ေတာမ်ားကုိလည္း ထိန္းသိမ္းမႈမ်ားရွိေစလိုေၾကာင္း၊ လက္ရွိအခ်ိန္သည္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ေဆာင္ပါက အခ်ိန္မီေသးသည္ ဟုဆိုႏုိင္ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက သုံးသပ္ၾကသည္။
ျပည္ပသို႔ သစ္တင္ပုိ႔မႈ
ခုႏွစ္ | ၀င္ေငြရရွိမႈ(အစုိးရ) | ၀င္ေငြရရွိမႈ(ပုဂၢလိက) |
၂၀၀၃-၂၀၀၄ | ၂၈၅ သန္း | ၈၁ သန္း |
၂၀၀၄-၂၀၀၅ | ၃၀၅ သန္း | ၉၈ သန္း |
၂၀၀၅-၂၀၀၆ | ၃၀၅ သန္း | ၁၁၂ သန္း |
၂၀၀၆-၂၀၀၇ | ၃၁၀ သန္း | ၁၀၆ သန္း |
၂၀၀၇-၂၀၀၈ | ၃၁၁ သန္း | ၁၁၃ သန္း |
ခုႏွစ္ | သစ္ေတာဖုံးလႊမ္းမႈရာခိုင္ႏႈန္း |
၁၉၂၅ | ၆၅ .၈ |
၁၉၅၈ | ၅၇ .၂ |
၁၉၇၅ | ၅၂ .၇ |
၂၀၀၀ | ၅၂ .၃ |
၂၀၁၀ | ၄၁ |
အမ်ဳိးအစား | အေရအတြက္ | ပမာဏ(ဧက) |
ႀကိဳး၀ိုင္းေတာ | ၇၉၅ | ၃၀ .၀၁ သန္း |
ႀကိဳးျပင္ေတာ | ၁၇၈ | ၇ .၂၃ သန္း |
အေစာင့္အေရွာက္ခံႀကိဳး၀ိုင္းေတာ | ၄၀ | ၃ .၈၉ သိန္း |
ေဘးမဲ့ေတာ | ၃၀ | - |
သဘာ၀နယ္ေျမဧရိယာ | - | ၁၂၄၃၃ .၂၆ စ/မ |
No comments:
Post a Comment
Thank you for your comment on my blog, Anythig you can suggesting and discuss to me.