ရန္ကုန္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္တြင္ ခရီးသြားမ်ားအေပၚ ၿပဳမူလ်က္ရႇိသည့္ ပံုစံအခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ခရီးသြားျပည္သူ အမ်ားစု စိတ္အေႏႇာင့္အယႇက္ ႀကံဳေတြ႕ရမႈမ်ားရႇိေနေၾကာင္း ခရီးသြားမ်ားထံမႇ စံုစမ္းသိရႇိရပါသည္။
ႏိုင္ငံတကာမႇ ျမန္မာႏိုင္ငံသို့ ေလေၾကာင္းျဖင့္ ၀င္ေရာက္ရာ အဓိကေလဆိပ္ျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္တြင္ ျပည္ပထြက္ခြာ၊ ဆိုက္ေရာက္ခရီးသည္မ်ားအား က်င့္သံုးစစ္ေဆးလ်က္ရႇိေသာ အခ်ိဳ႕ေသာစနစ္မ်ားမႇာ ခရီးသည္မ်ားကို စိတ္အေႏႇာင့္အယႇက္ ျဖစ္ေပၚမႈရႇိေၾကာင္း ဧၿပီလဆန္းက မေလးရႇားႏိုင္ငံ၊ ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕ သို့သြားေရာက္ခဲ့သည့္ ခရီးသြားတစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
''ကြၽန္ေတာ ္ႏုိင္ငံေပါင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ သြားလာဖူးပါတယ္။ ဒီတစ္ႀကိမ္ ၾကံဳရတာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆုိးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တန္းစီတဲ့ေကာင္တာက စစ္ေဆးတာတစ္ေယာက္ကို ငါးမိနစ္ေက်ာ္ေလာက္ ၾကာတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ အလႇည့္မႇာ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ဖုိ့ ရပ္ေပးတာကို သံုးခါတိတိသူေျပာတဲ့အတိုင္း လုိက္ေနေပးရတယ္။ နည္းနည္းစိတ္ မရႇည္လို့ မၿပီးေသးဘူးလားလို့ေမးတာကို ခပ္႐ိုင္း႐ိုင္းျပန္ေျဖတယ္။ ဒါ လံုး၀မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ၀င္ထြက္ေပါက္မႇာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္တဲ့သူေတြရဲ႕ ဆက္ဆံေရးက ဒီထက္ေျပျပစ္ဖုိ့ လိုတယ္။ အခုလိုမ်ဳိး ခရီးသြားေတြမ်ားတဲ့ အခ်ိန္မႇာ ဒါကိုယ့္ရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ပဲဆိုၿပီး တာ၀န္အေၾကာင္းျပ ရင့္သီးတာေတာ့ မေကာင္းပါဘူး။ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာနဲ့ပါ ဆုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ ႏုိင္ငံတကာေလဆိပ္အသီးသီးကလိုပဲ မလိုအပ္တဲ့ အဆင့္ေတြ၊ ႀကိဳးနီစနစ္ဆန္ဆန္ေတြ မရႇိသင့္ေတာ့ဘူးလို့ ထင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို့ ႏုိင္ငံမႇာ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အဆင့္ဆင့္ စတင္ေနပါၿပီ။ ႏုိင္ငံတကာနဲ့ ဒီထက္ပို ဆက္ဆံရဦးမႇာပါ''ဟု Business Class လက္မႇတ္ၿဖင့္ ၿပည္ပထြက္ခြာခဲ့သူ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္တစ္ဦးက ၄င္း၏ ကိုယ္ေတြ႕အျဖစ္အပ်က္ကိုျပန္ လည္ ေျပာျပခဲ့သည္။
ျပည္ပသို့ထြက္ခြာမည့္ ခရီးသြားမ်ားအေနျဖင့္ ေလဆိပ္အတြင္းမ၀င္ေရာက္မႇီ Airport Tax အားစတင္ေပးေဆာင္ေစၿပီး အဆိုပါ ေလဆိပ္အခြန္ေပးေဆာင္ႏိုင္ရန္ တန္းစီေစာင့္ဆိုင္းရသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားရႇိေၾကာင္း သိရသည္။ ထို့အျပင္ ေလဆိပ္အတြင္းသို့ေရာက္ရႇိၿပီး မိမိစီးနင္းမည့္ ေလေၾကာင္းလိုင္းတြင္ Check-in လုပ္ေဆာင္ရာတြင္လည္း ေလေၾကာင္းလိုင္းအလိုက္ သတ္မႇတ္ထားသည့္ ေကာင္တာအေရအတြက္ နည္းပါးမႈေၾကာင့္ Check-in လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အခက္အခဲအခ်ိဳ႕ေတြ႕ၾကံဳရေၾကာင္း သိရသည္။
''ႏိုင္ငံတကာမႇာ ေလဆိပ္အခြန္ေဆာင္ဖို့ ေလဆိပ္မႇာ တန္းစီေစာင့္ေနရတယ္ဆိုတာ မရႇိပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ Business Class လိုလက္မႇတ္မ်ိဳးက Check-in လုပ္ဖို့အၾကာ ႀကီးေစာင့္ေနရတယ္ဆိုတာ မျဖစ္သင့္ဘူး။ ဒီမႇာပ်ံတဲ့ေလယာဥ္ေတြမႇာ Business Class က ၁၀ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ ပါတာေလ။ ပိုက္ဆံကေတာ့ပိုေပးရၿပီး ၀န္ေဆာင္မႈက ပိုရသင့္တာေပါ့။ Check-in လုပ္ရတဲ့ ေကာင္တာကလည္း ေလေၾကာင္းလိုင္းတစ္ခုစီမႇာ သံုးခုကေနအမ်ားဆံုးေလးခုပဲရႇိေတာ့ ခရီးသည္ ၿပံဳက်လာရင္ စိတ္ရႇည္ရႇည္ထားၿပီးတန္း စီေနရေတာ့တာပဲ'' ဟု ျပည္ပသို့ မၾကာခဏခရီးထြက္ေလ့ရႇိသူ တစ္ဦးက ဆုိသည္။
သက္ဆိုင္ရာေလေၾကာင္းလိုင္းတြင္ Check-in လုပ္ေဆာင္ၿပီးပါက လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ( Immigration)တြင္ Scan ဖတ္ျခင္း၊ စာရြက္စာတမ္းမ်ားအား စစ္ေဆးျခင္းတို့ကို ျပဳလုပ္ရေၾကာင္း သိရသည္။
''စင္ကာပူႏိုင္ငံမႇာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသားေတာင္ မကဘူး၊ ႏိုင္ငံျခားသားျဖစ္ဦးေတာ့ S-Pass၊ Work Permit ရထားရင္ ဘာကတ္မႇ ျဖည့္စရာမလိုဘူး၊ Scan ဖတ္လိုက္တာနဲ့ Data ရၿပီးသား၊ Foreigner Only ပဲျဖည့္ရတယ္။ ဒီမႇာကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသားက Embarkation ကတ္လို့ေခၚတဲ့ ကိုယ္သြားမယ့္ခရီးစဥ္၊ ကိုယ့္အေၾကာင္းေတြကို ျဖည့္ရသလို ႏိုင္ငံသားလည္း အတူတူ ျဖည့္ရတာပဲ။ ၿပီးရင္ဒီကတ္ကို Immegration မႇာျပရတယ္။ ဒီမႇာ Scan ဖတ္တယ္ဆိုတာက သူမ်ားႏိုင္ငံေတြလို မ်က္စိကိုဖတ္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဓာတ္ပံု႐ိုက္တာျဖစ္ေတာ့ တခါတေလ ကင္မရာတည့္တည့္ မေရာက္ရင္ ခရီးသည္က ဟိုေနရာေရႊ႕၊ ဒီေနရာေရႊ႕ေပးရတာတို့ လုပ္ေပးရတယ္''ဟုႏိုင္ငံတကာ ေလေၾကာင္းလိုင္းတစ္ခုမႇ တာ၀န္ရႇိသူတစ္ဦးက ရႇင္းျပသည္။
ခရီးသြားကုမၸဏီတစ္ခုမႇ တာ၀န္ရႇိသူတစ္ဦးကလည္း'' ဒီႏိုင္ငံကေန ထြက္ခြာမယ့္သူတိုင္း လုပ္ေနရတဲ့ D-form ဆိုတာ ႏိုင္ငံတကာမႇာ မရႇိေတာ့ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကာစမႇာ သန္းေခါင္စာရင္းမေကာက္ေသးေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကေန ဘယ္ေလာက္ထြက္ၿပီး ဘယ္ေလာက္၀င္သလဲ သိရေအာင္ D-form (ထြက္ခြာခြင့္ပံုစံ) ကို အဲဒီကတည္းက ေကာက္ခဲ့တာ။ အဲဒီစနစ္ႀကီးက အခုထက္ထိ က်န္ေနေသးတာ'' ဟု ေျပာျပခဲ့သည္။
ျပည္ပသို့ သြားေရာက္လိုသူမ်ားသည္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ေကာင္တာတြင္ ထိုသို့အဆင့္ဆင့္ စစ္ေဆးခံကာ တခါတရံ စာရြက္စာတမ္းမ်ား လိုအပ္မႈေၾကာင့္ လိုအပ္သည့္ စာရြက္စာတမ္းႏႇင့္ အတူျပန္လည္ အစစ္ေဆးခံရန္ တဖန္ေစာင့္ဆိုင္းတန္းစီရျခင္းမ်ား ရႇိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ စစ္ေဆးသည့္ ေကာင္တာမႇာလည္း ႏိုင္ငံသားအတြက္ ေလးခု၊ ႏိုင္ငံျခားသားအတြက္ေလးခု၊ ေပါင္းရႇစ္ခုသာရႇိၿပီး ေလယာဥ္မ်ားထြက္ခြာခ်ိန္တူညီေနပါက စစ္ေဆးႏိုင္သည့္ ေကာင္တာႏႇင့္ ခရီးသည္ဦးေရ မမ်တမႈမ်ား ၾကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း သိရသည္။
'' Immigration မႇာ ခရီးသည္ကို စစ္တဲ့အခ်ိန္က တစ္ဦးကို ႏႇစ္မိနစ္ေလာက္ ၾကာတယ္ထား၊ ေကာင္တာတစ္ခုမႇာ တစ္နာရီကို အေယာက္ ၃၀ ေလာက္ပဲ စစ္ႏိုင္တယ္။ မနက္ပိုင္းဆို ေလယာဥ္ေတြက ငါးစင္း၊ ေျခာက္စင္းေလာက္ တၿပိဳင္နက္တည္း လိုလိုထြက္ေနတာ၊ တစ္စင္းမႇာ ခရီးသည္ ပ်မ္းမ် ၁၅၀ ေလာက္ရႇိတယ္။ ဒီေတာ့ အဆင္မေျပဘူး။ ေနာက္ပိုင္း ခရီးသြားေတြမ်ားၿပီး ေလယာဥ္ေတြ ပိုတိုးဆြဲရင္ ဒီထက္ပိုဆိုးႏိုင္တယ္''ဟု ခရီးသြားေရးရာ ကြၽမ္းက်င္သူတစ္ဦးက ေထာက္ျပခဲ့သည္။
''သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမႇာလည္း ခရီးသည္မ်ားရင္ မိနစ္၅၀၊ တစ္နာရီနီးပါးေလာက္ေတာ့ အခ်ိန္ေပးရတာပါပဲ။ ဒီမႇာက Immigration ေကာင္တာနည္းတာရယ္၊ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံသားကို တစိမ္းလိုပဲ စစ္ေဆးေနတာ၊ ႏိုင္ငံျခားသားကို စစ္သလိုပဲ စစ္တာ။ ဒီကလူေတြက ျပည္ပကိုသြားရင္လည္း ႏိုင္ငံျခားသားလို အစစ္ခံရတယ္။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမႇာလည္း ဦးစားေပး အဆင့္ထဲမႇာ မပါဘူး။ စာရြက္စာတမ္းကိစၥေတြကလည္း မ်ားမႇမ်ား၊ ႀကိဳးနီစနစ္ေတြကို ေျဖေလ်ာ့ေပးသင့္ပါၿပီ'' ဟု စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္တစ္ဦးက သံုးသပ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျပည္ပမႇ ေရာက္ရႇိလာသည့္ သူမ်ားအေနျဖင့္လည္း Immigration ေကာင္တာတြင္ အခ်ိန္ေပး စစ္ေဆးခံရျခင္းမ်ား၊ မိမိ၏ အထုတ္အပိုး ပစၥည္းမ်ား ေရြးယူရာ၌ အခ်ိန္ၾကာျမင့္မႈမ်ားစသည့္ စိတ္အေႏႇာင့္အယႇက္ ျဖစ္စရာမ်ားကို ၾကံဳေတြ႕ရမႈမ်ားရႇိေၾကာင္း သိရသည္။
၂၀၀၇ခုႏႇစ္၊ စက္တင္ဘာလမႇစကာ ေလ်ာ့က်ခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ခရီးသြား႑မႇာ ၂၀၁၀ခုႏႇစ္ ပြင့္လင္းရာသီကာလတြင္မူ ခရီးသြားလာမႈ ျမင့္တက္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္ အတြင္းတြင္လည္း ခရီးသြားလာေရာက္မႈမႇာ ယမန္ႏႇစ္မ်ားကထက္ ပိုမိုျမင့္တက္ႏိုင္ၿပီး ခရီးသြားက႑ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာႏိုင္သည့္ အေျခအေနတြင္ရႇိေၾကာင္း ခရီးသြားေရးရာ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထိုသို့ ခရီးသြားလာမႈ ျမင့္တက္လာမႈႏႇင့္အတူ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ အဓိက ျပယုဂ္တစ္ခုျဖစ္ေသာ ေလဆိပ္တစ္ခု၏ အခန္းက႑မႇာ အေရးႀကီးလႇေၾကာင္း၊ ခရီးသြားအား ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ပိုမိုေပးႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းကို ''ဒီႏႇစ္မႇာ ခရီးသြားေတြ အမ်ားႀကီး၀င္လာတယ္။ ဒီက သြားတဲ့သူေတြလည္း အရမ္းမ်ားတယ္။ ဒီလို တိုးတက္လာတာနဲ့ အတူတူ ေလဆိပ္နဲ့ ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြက ခရီးသြားေတြကို အခ်ိန္ကုန္သက္သာၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈစနစ္ကို ေပးႏိုင္ရပါမယ္။ ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြ ဘက္ကလည္း ေျပျပစ္တဲ့ဆက္ဆံေရး၊ ၀န္ေဆာင္မႈေကာင္းေတြ ဒီထက္ပိုေပးႏိုင္ရမယ္။''ဟု ၀ါရင့္ေလယာဥ္မႇဴးႀကီးတစ္ဦးက သံုးသပ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
